GRAMMER’IN ERGONOMİ KONUSUNDAKİ YAKLAŞIMI - FLORIAN SCHNEIDER İLE RÖPORTAJ
Modern toplumumuzda makinelere ve araçlara olan bağımlılığın artarak devam etmesi nedeniyle özellikle de makine kullanımı söz konusu olduğunda ergonomik ilkelerin çalışma alanıyla entegrasyonuna öncelik vermek daha da önemli hâle geldi. GRAMMER'de çalışan Ergonomi Geliştirme Mühendisi Florian Schneider‘la bu konuyu derinlemesine inceleme fırsatı bulduk. Sayın Schneider’ın kapsamlı bilgi ve uzmanlığı, ergonomi yaklaşımının operatör sağlığı ve de genel performans üzerindeki derin etkisini açıklığa kavuşturmakta.
Makine kullanımında ergonomi yaklaşımının önemini ortaya koyarken, pratik içgörüleri keşfederken ve güvenlik, konfor ve verimliliği önceleyen ergonomik açıdan sağlam çalışma ortamları oluşturma stratejilerini belirlerken bize katılın. GRAMMER’ın ergonomi yaklaşımıyla bu eğitici macerada, makine çalışmasına ergonomi merceğinden yaklaşma şeklinizde yeni bir devrime hazır olun.
Sürücüler çalışma alanlarının ergonomik anlamda ideal olmadığını önceden nasıl algılayabilirler? Hangi fiziksel faktörler bu duruma işaret edebilir?
"Sürücülerin iş günü boyunca kendilerini gözlemlemesi ve vücut dengesine konsantre olması son derece önemlidir. Vücuttan yayılan uyarı sinyallerine, boyun, omuz ve genellikle sırtta gerginlik ve her türlü ağrı örnek verilebilir. Bununla birlikte, uyluklarda veya ayaklarda uyuşma, yorgunluk ve konsantrasyon sorunları gibi belirtiler de alarm sinyalleri olabilir. Bu durumda sebebin ne olduğunu bulmak çok önemlidir: Zamana karşı yarış veya stres gibi dış faktörler mi? Yoksa uzun süre makine kullanımında yerleşen bir tür zorunlu duruş mu? Ya da uygunsuz bir oturma pozisyonu mu? Veya yıpranmış hatta arızalı bir koltuk mu?"
Sürücülerin kabinde geçirdikleri zamanı uzun vadede daha keyifli ve sürdürülebilir hale getirebilmeleri için hangi basit değişiklikleri kendileri yapabilir?
"Her şeyden önce, makineye biner binmez çalıştırmayın. Sürücünün iş günü başında kabindeki iş istasyonunu kendine göre ayarlamak için ayırdığı her dakika sağlığı açısından faydalıdır. Peki bu ne anlama geliyor? Kısaca ifade etmek gerekirse kendinizi koltuğa ve mevcut ayar pozisyonuna alıştırın. Ve sonra uygun şekilde ayarlamaları yapın. Bireysel olarak, kendi vücudunuza göre uyarlayın. Bu ayarlamalar için koltuğun ne tür bir süspansiyon sistemine sahip olduğunu ve kendi vücut ağırlığınıza göre manuel veya otomatik olarak ayarlanıp ayarlanamayacağını bilmek gerekir. Sönümlemenin ayarlanmasında üzerinde hareket ettirilen yüzey belirleyicidir. Düz bir yolda, sönümleme mümkün olduğunca yumuşak olmalı ve oldukça az etkilenmelidir. Arazi ne kadar engebeli olursa koltuğun "zıplamasını" önlemek için sönümleme o kadar önemli hâle gelir. Ayrıca pedallar, direksiyon simidi ve kumanda kolları arasındaki mesafenin uygun olup olmadığını kontrol edin."
"174 kamyon sürücüsüyle yaptığımız ankette, ne yazık ki çok az kişinin mevcut ayarlama işlevlerinden tam manasıyla yararlandığını tespit ettik: Sürücülerin sadece %25'i sürüşe başlamadan önce koltuklarını yeniden ayarlıyor ve %59'u tüm koltuk işlevlerini bildiğini belirtmesine rağmen sürücülerin çoğu sürüş sırasında koltuk ayarlarını değiştirme fırsatını da kullanamıyor."
Sürücü doğru bir duruşa sahip olması için hangi adımları atmalıdır?
"Temel bir kural olarak özellikle uzun süre boyunca oturmak kas ve iskelet sistemimiz açısından sağlıklı değildir. Sonuçta, evrimsel bir bakış açısıyla baktığımızda, bizler gün boyu hareket halinde olması gereken bireyleriz. Bununla birlikte, herkes farklı bir yapıya sahiptir ve oturma konusunda bireysel konfor ihtiyaçları mevcut. Dolayısıyla, "ideal" oturma pozisyonu diye bir şey yoktur. Ancak otururken ergonomik anlamda uygun duruşlar için önerilerde bulunulabilir. Her şeyden önce, koltuğun kendisi ana rolü üstlenmektedir. Beden dostu tasarımı, geniş bir ayar seçeneği yelpazesi, etkili süspansiyon sistemleri ve titreşim sönümleme özelliği sayesinde vücut için mümkün olan en iyi desteği sağlar.
Optimum koltuk ayarını yapmak için aşağıdaki sıraya uyulması önerilir:
- Sırtınızı ve kalçanızı koltuk arkalığına doğru kaydırın.
- Pedallara, direksiyon simidine ve kumanda kollarına erişmek için doğru mesafeyi sağlamak üzere koltuğun uzunlamasına konumunu belirleyin. İdeal olan, pedalları çalıştırmak için bacaklarınızı tamamen uzatmamaktır
- Süspansiyonu vücut ağırlığınıza uyacak şekilde ayarlayın
- Göstergeleri ve araç çevresini en iyi şekilde görebilmek için koltuk yüksekliğini ayarlayın
- Koltuk/minder eğimini kişisel tercihlerinize uygun olarak ayarlayın
- Koltuk arkalığının eğimini kişisel tercihlerinize göre ayarlayın (dikey pozisyon için yaklaşık 10° ve uyluk pozisyonu için 100°'lik bir eğim açısı önerilir)
- Bel desteğini, leğen kemiğinizin üst kenarı geriye doğru "eğilmeyecek" şekilde ayarlayın
- Koltuk minderinin uzunluğunu, uylukların iyice destekleneceği şekilde ayarlayın. Temel kural, koltuğun kenarı ile dizinizin arkası arasında iki parmak boşluk bırakmaktır
- Kolçakların yüksekliğini ve eğimini ayarlayın
- Direksiyon simidinin yüksekliğini ve eğimini ayarlayın
- Koltuk ısıtmasını ve havalandırmayı gerektiği gibi etkinleştirin
- Gerekirse masaj sistemini etkinleştirin
Koltukta geçirilen uzun iş günü boyunca, ara sıra duruşunuzu değiştirmek faydalı olacaktır. Sık söylenen bir kural olarak duruşun sürekli değiştirilmesi gerektiği söylenebilir. Peki ama bu tam olarak ne anlama geliyor? Örneğin, kısa molalarda bacak veya kalça kaslarınızı gerdirin, gövdenizi düzeltin, öne doğru eğilin ve gerdirin, omuzlarınızı geriye ve aşağıya doğru hareket ettirin, çenenizi göğüs kafesine doğru çekin, vb. Ancak başlangıçta belirlediğiniz koltuk ayarlarını değiştirmeyin."
Ergonomi kurallarının doğru uygulanmasının sürücünün ruh sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi olabilir mi?
“Hiç şüphesiz belli adımlar atılmalıdır. İyi ayarlanmış bir koltuk, iyi bir duruşun ilk adımıdır. Böylece insan/makine sisteminin uzun vadede optimum etki ve sorunsuz bir şekilde çalışması için en iyi temeli sağlar. Ayrıca: Sürücü görevlerine mümkün olan en iyi şekilde konsantre olabilir, motivasyonunu koruyabilir ve verimli şekilde çalışabilir."
Ergonomi kurallarının doğru uygulanmasının koltuğun/makinenin sürdürülebilirliği üzerinde de olumlu etkileri olabilir mi?
"Kesinlikle, çünkü bu noktada koltuk ergonomik açıdan optimum bir çalışma alanının merkezi unsurudur. Teknolojisi ve ayar seçenekleri doğru kullanılırsa kullanım ömrü ve dolayısıyla en iyi şekilde sürdürülebilirliği de artacaktır. Örneğin süspansiyonu ele alalım: Doğru ayarlandığında, sıklıkla "zıplamayı" ve dolayısıyla aşınma ve yıpranmayı önler. Grammer ayrıca sezgisel kullanılabilirliğe ve “gayet açık" koltuk işlevlerine de büyük önem vermektedir. Bu sayede kullanım hatası riskini azaltıyor, arızaları önlüyor veya onarımları en aza indiriyor. Ayrıca kullanım ömrünü uzatıyoruz."
Koltuk dışında, sürücü kabini ve ortamı daha ergonomik hâle getirmek için başka neler yapabilir?
“Kendi sağlığınızı olumlu yönde etkileyen her unsura dikkat edin: Bu duruma, kabin sıcaklığını kişisel konfor alanınıza uyacak şekilde ayarlamak da dâhildir. Ayrıca, yeterince beslendiğinizden emin olun. İyi düzenlenmiş bir ortam sürücünün iyi hissetmesine katkıda bulunur: Sürücü her şeyi görebiliyor mu, gerekli tüm eşyalar ulaşılabilecek bir noktada mı? İş gününü daha güvenli hâle getirmek için kulak tıkacı veya eldiven gibi kişisel koruyucu ekipmanlar mevcut mu?"
Sürücünün sırtında/vücudunda meydana gelen hasar genellikle iyileştirilemez bir durumda mı?
"Bu sorunun genel bir cevabı yoktur. Sırt ağrısı genel anlamda birçok farklı faktörün etkileşiminden kaynaklanır. Her ne olursa olsun nedenini öğrenmek için doktora gitmelisiniz: Akut tıbbi bir durum mu var yoksa şikayetlerin sebebi yanlış duruş, yanlış gerinme veya benzeri uygulamalar mı? İkinci durumda, uygun bir egzersiz programı sırt ağrısının büyük bir kısmının “alıştırılarak giderilmesine" yardımcı olur. Bu programda, postüral kasları güçlendirme, düzenli olarak esneme ve dayanıklılık ile esnekliği artırma yer alır. Ek olarak, Grammer portföyünde olduğu gibi kişisel ayar seçeneklerine, optimum titreşim izolasyonuna ve yüksek performanslı süspansiyon sistemlerine sahip koltuklar, titreşim kaynaklı durumlarda mümkün olan en iyi desteği sağlayabilir."
Sürücülerin günlük rutinlerine dâhil edebileceği etkili esneme egzersizleri veya ergonomik molalar nelerdir? Sürücünün uzun süre oturmaya hazır olması için evde yapabileceği egzersizler var mı?
"Sürücülerin çalışma sürecinde oturmaya devam etmesi gerektiği kısa anlarda bile ergonomik molalar için çok çeşitli olanaklar mevcuttur. Haydi başlayalım:
İş günü başlamadan önce:
- Koltuğun sahip olduğu bireysel ayar olanaklarını tam olarak öğrenin VE bu ayarları kullanın
Sürüşün devam ettiği saatlerde:
- Duruşunuzu mümkün olduğunca sık değiştirin: Öne doğru eğilin, gövdenizi gerdirin, sırtınızı döndürün ve tekrar düzeltin, omuzlarınızı indirin, kalça ve uyluk kaslarınızı gerdirin
- Masaj sistemini etkinleştirin
Sabitken (trafik sıkışıklığı, trafik ışıkları, kısa molalar):
- Otururken yapılabilecek küçük egzersizler: Ellerinizi birbirine bastırın, omuzlarınızı döndürün, omuzlarınızı koltuk arkalığına doğru bastırın, ellerinizi uyluklarınızın üzerine koyun ve bacaklarınızdan bastırın, gövdenizi her iki yöne doğru döndürün
Mola zamanlarında:
- Kan dolaşımınızı artırmak, nefesinizi güçlendirmek ve yorgunluğu gidermek için en az beş dakika yürüyün
- Esneme hareketleri, squat
Günün işini bitirdikten sonra:
- Her türlü spor: Koşu, bisiklet, yüzme, jimnastik, takım sporları, egzersizler
- Bu sporları yapma fırsatınız yoksa mümkün olduğunca yürüyün
- Kendi vücut ağırlığınızı kullanarak kuvvet egzersizleri yapın
- Temel kural, her gün birkaç dakikalık egzersizin haftada bir saatlik egzersizden daha iyi olduğudur
"Aracınızdan çıkma fırsatı yakalarsanız hemen çıkın. Aracı dinlenme alanından birkaç dakikalık yürüme mesafesine park edebilirseniz daha da iyidir. Araştırmalar, 5 dakikalık bir yürüyüşün yorgunluk seviyelerini etkili bir şekilde düşüreceğini göstermektedir. Düzenli olarak egzersiz yapmak, örneğin evde veya mümkünse dışarıda egzersiz yapmak, ağırlık, yoga, koşu/yürüyüş vb. yapmak en iyi alışkanlıklardan bazılarıdır. Aslında her gün birkaç dakikalık egzersiz, haftada bir kez uzun bir egzersizden daha iyidir."
Grammer marka koltukların sürücülerin sağlığını koruma açısından ne gibi bir katkısı vardır?
"Koltuk teknolojisinde onlarca yıllık uzmanlığa ve yeniliğe sahibiz. Pasif ve aktif süspansiyon ve sönümleme sistemlerimiz onlarca yıldır sektörde referans olarak kullanılıyor. Grammer’ın yenilikçi yaklaşımı günlük işleri kolaylaştırıyor. Örneğin Dualmotion: Uyarlanabilir sırt desteği, operatör omzunun üzerinden baktığında üst gövdeyle birlikte geriye doğru dönerek koltuğun sağladığı desteği artırır, geriye doğru çalışırken kas yorgunluğunu azaltır ve aracın çevresindeki olası engellerin görünürlüğünü artırır. Ayrıca, en son bilimsel bulgular her zaman Grammer’ın koltuk geliştirme sürecine dâhil edilmektedir: Omurga araştırmaları, ergonomi, psikofizyoloji, vücut özellikleriyle uyum, insan algısı ve çok daha fazlası bu süreçte etkili rol oynamaktadır. Bu değerli uzmanlık bilgilerimizi, çalışma alanındaki koltuğu ergonomik ve gereksinimlere uygun olarak tasarlamak ve modern, yüksek performanslı ürünler sunmak için kullanıyoruz. Hedefimiz, görsel konfordan (tasarım) termal yönetim ve akustik konfora ve kullanıcı dostu çalıştırma sistemlerine kadar her türlü konforun sürekli iyileştirilmesidir. Grammer koltuğu satın alan her işletme, sürücülerinin sağlığı için uzun vadeli ve kalıcı bir yatırım yapmış olur. Bu durum memnuniyeti artırmakla kalmaz aynı zamanda performansı ve motivasyonu da artırır."
Sürücüler için seçilecek doğru koltuk ve döşeme hakkında herhangi bir öneride bulunabilir misiniz?
"İşte bu noktada bayilerimiz sizlere yardımcı olabilir. Size bu doğrultuda tavsiyelerde bulunabilir ve hangi koltuk modellerinin hangi araç tipleri ve ihtiyaç profilleri için uygun olduğunu tespit edebilirler. Kullanılmış bir koltuğun durumunu mümkün olduğunca etkili bir şekilde değerlendirmenize yardımcı olacak bir kontrol listesine sahibiz. Belirli satın alma kararları buna göre verilebilir. Koltuk minderi veya kolçak gibi sadece tek bir parçanın değiştirilmesi belki de yeterli olacaktır. İlgili yedek parçalar, geniş bayi ağımız aracılığıyla hızlı ve kolay bir şekilde temin edilebilir."